Plannen
1. Inleiding
In dit hoofdstuk zetten we op een rij met welke plannen we in 2021 aan de slag gaan. Soms zullen we echt zaken afmaken, soms zetten we stappen in een langer proces.
Naar onze waarneming heeft u als hele raad de opvatting dat we als gemeente ons werk zo veel mogelijk samen met inwoners, instellingen en bedrijven moeten doen. Daar zijn we het als college van harte mee eens. Het coalitieakkoord en onze uitvoeringsagenda onderstrepen deze benadering.
De afgelopen tijd hebben we daar mooie voorbeelden van gezien. En als gemeenteraad bent u in de pilot Democrazy ook zelf daarin aan het oefenen.
Waarom noemen we dat hier? Omdat we merken dat goede samenwerkingsprocessen veel tijd vragen. In gesprek gaan, data vinden, gesprekken voorbereiden en uitwerken, nieuwe data vinden gevolgd door het hele bestuurlijke proces: we zijn zomaar vele maanden verder.
Daarmee houden we geen pleidooi om dan maar minder samen te doen, zeker niet! Maar we vragen wel begrip van uw raad voor het feit dat hierdoor de doorlooptijd van plannen lang is.
Tot slot: voor een aantal plannen stellen we u in de concept begroting voor extra middelen beschikbaar te stellen. Als dat het geval is, noemen we die bedragen meteen onder het onderwerp.
2. De plannen
2.1. Sociaal domein
structureel € 375.000
incidenteel € 1.125.000
structureel 150.000
Uitgaven
De uitgaven voor het sociaal domein, vooral in de Jeugdhulp en WMO, hebben nog steeds een stijgende tendens. We hebben in de Perspectiefbrief die stijging op structureel € 750.000 geraamd bij ongewijzigd beleid ten opzichte van het bedrag dat in de meerjarenraming van de begroting 2020 staat.
Uitvoeringsprogramma
Met het uitvoeringsprogramma Sociaal Domein willen we die stijging op z’n minst beperken. Zonder afbreuk te doen aan het niveau van onze dienst- en hulpverlening. Dit programma loopt gedurende deze hele bestuursperiode.
Drie thema’s
In het programma zetten we in op drie samenhangende thema’s: ons beleid, de bedrijfsvoering en het budget. Met de combinatie van deze drie thema’s willen we concrete stappen zetten.
Voorbeelden
We noemen een aantal voorbeelden van acties vanuit dit programma.
Praktijkondersteuner
We zijn begonnen met de inzet van een praktijkondersteuner bij de huisartsen. Daarmee hopen we een deel van de inzet van zwaardere jeugdzorg te voorkomen.
Kansrijke Start
Na de zomer 2020 zijn we begonnen met het programma Kansrijke Start. Samen met partijen in het medisch en sociaal domein slaan we de handen inéén om kinderen in Midden-Drenthe een zo goed mogelijke start te bieden. Het doel is dat we gezinnen eerder, beter en op verschillende leefgebieden in beeld krijgen. We kunnen dan tijdig – vanuit ieders expertise en aanvullend op elkaar - de juiste ondersteuning bieden.
In 2021 gaan we deze samenwerking verstevigen en onze ambities vertalen naar de dagelijkse praktijk.
Samenwerken in het sociaal domein
Een ander voorbeeld is het project ‘samenwerken in het sociaal domein’. Een belangrijke vraag daarbij is welke gegevens van onze inwoners we mogen delen met elkaar. Daarom maken we afspraken over ‘wat mag’ en ‘wat niet mag’ binnen de privacyregels. Daardoor gaat de samenwerking tussen medewerkers soepeler verlopen, met minder tijdsverlies maar vooral met een betere en snellere oplossing voor onze inwoners.
In 2021 gaan we door met dit project.
Voortijdig Schoolverlaten en Jongeren in kwetsbare posities
In 2020 is het nieuwe regionaal programma voortijdig schoolverlaten en jongeren in kwetsbare posities vastgesteld.
In 2021 en de daarop volgende jaren geven we uitvoering aan dit programma. Zo willen we voortijdig schoolverlaten verminderen en de positie van kwetsbare jongeren verbeteren.
‘Geweld hoort nergens thuis’
In 2020 is de regiovisie ‘Geweld hoort nergens thuis’ vastgesteld. Deze visie is een regionale uitwerking van het landelijk actieprogramma ‘Geweld hoort nergens thuis’. Het doel is om samen met betrokken partijen geweld en/of verwaarlozing te stoppen. Om zo de vicieuze cirkel van huiselijk geweld en kindermishandeling, de overdracht van generatie op generatie, duurzaam op te lossen.
In 2020 hebben we een lokale scan uitgevoerd. Het doel daarvan was te achterhalen in hoeverre we, samen met partijen, zijn toegerust op het signaleren van geweld, het voorkomen daarvan en het duurzaam oplossen. In 2021 gaan we aan de slag met de actiepunten die de scan heeft opgeleverd.
Datagedreven werken
We hebben recent medewerkers aangetrokken om een grote stap te zetten naar meer datagedreven werken. Te beginnen in het sociaal domein. Daarbij gaat het om de technische mogelijkheden, zoals bijvoorbeeld een dashboard. Maar het gaat ook of vooral om het verhaal achter de cijfers.
In 2021 gaan we een datalab opzetten waar we informatie kunnen halen. En van waaruit we ook proactief tendensen en ontwikkelingen gaan melden.
WMO-beleid
We gaan door met het ontwikkelen van WMO-beleid. Daarbij behouden we het goede van ons bestaand beleid, zoals voor mantelzorg en respijtzorg. Tegelijk vernieuwen we het beleid en gaan dat verder ontwikkelen. Daarbij maken we zo veel mogelijk gebruik van best practices uit andere gemeenten.
Pilots in de dorpen
Gemeenschapszin en de zorg voor elkaar heeft een sterke preventieve werking. Als gemeente zijn we in gesprek met een aantal dorpen om initiatieven te versterken en te verduurzamen. Bijvoorbeeld in de vorm van een Wmo-voorziening zonder indicatie, of als voorziening waar informele en formele zorg gezamenlijk wordt aangeboden. In 2021 komen we samen met een aantal dorpen met een nadere uitwerking.
Vrijwilligersbeleid
Vrijwilligers zijn een onmisbare schakel in het voorliggend veld. Hoewel ze zichzelf meestal niet op die manier zien. Ze doen ‘gewoon’ wat nodig is. Door vergrijzing en andere oorzaken is het vinden van voldoende vrijwilligers steeds meer een probleem. Samen met de vrijwilligers en hun organisaties en met het vrijwilligerssteunpunt van Welzijnswerk gaan we na wat we als gemeente toch kunnen doen om vrijwilligers te werven en te ondersteunen. Op basis van dat interactieve proces komen we in 2021 met een voorstel voor nieuw vrijwilligersbeleid.
Kosten beperken
Met al deze instrumenten verwachten wij de kosten te kunnen beperken. Op dit moment kunnen we nog niet zeggen of dat gaat lukken en wat het precies financieel gaat opleveren. Voor de begroting 2022 verwachten we daarover meer te kunnen zeggen. Op voorhand achten we het niet realistisch ervan uit te gaan dat er helemaal geen stijging meer zal zijn.
Daarom stellen we voor om structureel uit te gaan van een stijging van globaal € 375.000. Tegelijk adviseren we u voor de jaren vanaf 2022 een incidentele uitgave te ramen van driemaal € 375.000. Dat bedrag kunnen we onderbrengen in de Reserve Sociaal Domein. Dat bedrag gebruiken we dan vanuit die reserve weer als dekking. Volgens de laatste berekeningen moeten we dan nog een iets hoger bedrag uit de reserve halen, waar die reserve ook de ruimte voor biedt.
Uitvoeringskosten
Voor de uitvoerende taken op de Jeugdhulp en de WMO hebben we de afgelopen jaren telkens met tijdelijke inzet van medewerkers het werk gedaan. Dat hebben we ook vaak incidenteel gefinancierd. Het is nodig om die inzet nu structureel te maken. Deze structurele inzet kost € 150.000. Waarschijnlijk zullen we in de jaarrekening 2020 ook nog moeten voorstellen (een deel van) dat bedrag eenmalig voor 2020 beschikbaar te stellen.
2.2. Armoedebeleid
We kennen in onze gemeente een lange traditie van ruimhartig armoedebeleid. Maatschappelijke ontwikkelingen vragen om het regelmatig herijken van dat beleid. Daarom zijn we gestart met de voorbereidingen voor nieuw beleid. We betrekken daarbij mensen uit de doelgroep, professionals, vrijwilligers en leden van uw raad.
We zullen u vervolgens in 2021 een voorstel voorleggen voor een nieuwe armoedenota.
In september 2020 zijn we gestart met een pilot onder de naam ‘Jongerenperspectiefplan’. Met dit plan geven we vijf jongeren die een uitkering ontvangen op grond van de Participatiewet - met schulden tot maximaal € 5000 - de kans om zich volledig te focussen op onderwijs en/of arbeid. Dit doen we door de schuld van deze jongeren in één keer af te betalen. Zo hebben ze niet meer te maken met verschillende schuldeisers, onrealistische afbetalingsregelingen en deurwaarders. We zetten de schuld om in een lening bij de gemeente. Daardoor ontstaat er in korte tijd rust en overzicht. Daarnaast krijgen de jongeren ondersteuning op verschillende gebieden, waaronder budgetondersteuning en ondersteuning bij het vinden van de juiste opleiding of baan.
2.3. Re-integratiebeleid
Op dit moment zijn we bezig met de evaluatie van het huidige re-integratiebeleid ‘Re-integratie is (net)werken 2016 – 2020’. Eind 2020 zijn de uitkomsten van deze evaluatie bekend en zullen we die aan u voorleggen.
In 2021 zullen we die uitkomsten verwerken in een voorstel om het huidige re-integratiebeleid te actualiseren. Ons doel blijft een beleid dat nog steeds zoveel mogelijk mensen ondersteunt richting de arbeidsmarkt, passend bij de nieuwste ontwikkelingen en arbeidsmarkt.
We betrekken onze stakeholders actief bij dit proces. Dat doen we – afhankelijk van de mogelijkheden die de coronacrisis ons biedt – zo actief mogelijk.
2.4. Wet inburgering
Op 1 juli 2021 treedt de nieuwe Wet inburgering in werking. Met deze wet komt de volledige uitvoering van het inburgeringsstelsel bij de gemeente te liggen. Op dit moment zijn we al bezig met de voorbereidingen, zodat wij in onze gemeente de nieuwe wet vanaf 1 juli 2021 kunnen uitvoeren.
In de tussentijd geven we volop uitvoering aan het actieplan ‘Versterking integratie en Participatie statushouders 2019 - 2020’ en zijn we gestart met twee pilots.
Ook op deze manier bereiden we ons voor op de nieuwe wet én ondersteunen we de huidige groep statushouders.
We gaan er van uit dat we deze wet kunnen uitvoeren binnen de daarvoor beschikbare budgetten.
2.5. Jeugdbeleid
Nu al zijn we bezig met het vormgeven van de ‘Nota zorgeloos (op)groeien in Midden-Drenthe’. In dat proces betrekken we alle belanghebbenden zo actief mogelijk. Dus ook en vooral de jongeren zelf. In de nota beschrijven we het jeugdbeleid voor de komende jaren. De rode draad is dat we onze inzet voor de jongeren zo veel mogelijk uit het medische circuit laten. We maken onze aanpak zo veel mogelijk ‘normaal’.
We gaan u de nota begin 2021 voorleggen voor definitieve vaststelling.
Als vervolg op de nieuwe Verordening jeugd stellen we in 2021 beleidsregels voor de uitvoering vast.
2.6. Peuterspeelzalen – VVE
incidenteel € 210.000 tlv reserve sociaal domein
Recent heeft u informatie ontvangen over het beleid voor peuterspeelzalen en VVE. Voor 2021 hebben we in elk geval € 210.000 extra nodig om ons beleid te kunnen realiseren. Wij stellen u voor om dat incidentele bedrag te dekken uit de Reserve sociaal domein.
In 2021 zullen we in beeld brengen of we structureel meer geld nodig hebben dan wel of we andere oplossingen en/of dekking kunnen vinden.
2.7. Gezond in Midden-Drenthe
We gaan in 2021 het team ‘Gezond in Midden-Drenthe’ verder door ontwikkelen. Het team blijft in gesprek met hun netwerk. Zo sluiten we zoveel mogelijk aan bij de behoefte in de samenleving. Het team ondersteunt en stimuleert initiatieven die van onderop zijn ontstaan.
Ook in 2021 gaan geschoolde vakleerkrachten een deel van de gymlessen op de basisscholen in Midden-Drenthe geven. Zo helpen we er aan mee dat kinderen plezier in bewegen ervaren. Dat draagt bij aan het ontwikkelen en behouden van een gezonde en actieve leefstijl van jong tot oud.
De vakleerkrachten zijn verbonden aan het team ‘Gezond in Midden-Drenthe’. Met elkaar geven ze invulling aan een buitenschools aanbod om een gezonde leefstijl van kinderen te stimuleren.
2.8. (Onderwijs)accommodaties
structureel € 800.000
Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP)
We zijn bezig met het voorbereiden van beleid voor onze (onderwijs)accommodaties. Het zogeheten IHP is daar een belangrijk onderdeel van.
Nu het vastgestelde IHP er nog niet ligt, vragen we u nog niet om daarvoor al daadwerkelijk een concreet bedrag beschikbaar te stellen. We adviseren u echter wel om hiervoor ruimte beschikbaar te houden in de structurele bestedingsruimte. Hiervoor is een deel van de € 800.000 bestemd.
Integraal Accommodatiebeleid
We hebben als gemeente een groot aantal accommodaties in eigendom. We hebben in onze gemeente dringend behoefte aan een meerjarenplan om die accommodaties in goede staat te houden of te brengen. Met daaraan voorafgaand de vraag: welke accommodaties hebben we nodig?
We hebben dat integraal accommodatiebeleid om meerdere redenen nodig. In de eerste plaats omdat u de voorzieningen voor inwoners op een goed niveau wilt hebben en houden. Daarvoor moet u weten wat dat kost en moet u de middelen daarvoor ook beschikbaar kunnen en willen stellen.
Vervolgens hebben we ook te maken met een grote verduurzamingsopgave.
Al die elementen bij elkaar maken dit tot een omvangrijk en complex project. Het hele accommodatiebeleid zal zich dan ook uitstrekken over een groot aantal jaren. De hier genoemde € 800.000 is onze inschatting van wat we gedurende de eerste paar jaren daarvoor nodig hebben. Dus inclusief het IHP. Met dat bedrag aan kapitaallasten kunnen we als gemeente globaal € 16 miljoen investeren.
Dat zal geleidelijk gaan: we gaan niet in 2021 al de volle € 800.000 uitgeven. Want we kunnen niet in één jaar alle nieuwbouw en verbouw realiseren. In totaal verwachten we dat het bedrag voor accommodaties over een langere periode nog hoger ligt dan de nu genoemde € 800.000.
2.9. Nieuwbouw Volta Beilen
Na een voorbereidingstijd van vele jaren, heeft u een krediet beschikbaar gesteld voor het bouwen van een nieuw schoolgebouw voor het Voortgezet Onderwijs in Beilen. Uw besluit is ook aanleiding geweest voor de beide scholen – CS Vincent van Gogh (bijzonder onderwijs) en het Dr. Nassau College uit Beilen (openbaar onderwijs) – om nauw te gaan samenwerken.
In de zomer van dit jaar is de eerste paal geslagen. Inmiddels is de nieuwe naam bekend: Volta. En als alles volgens plan verloopt, gaat het nieuwe gebouw in 2021 open. Daarmee heeft onze gemeente een bijzonder waardevolle voorziening behouden en in een nieuwe jas gestoken.
In het nieuwe gebouw komt ook het jongerencentrum. Op het terrein aan de overkant van het water (de voormalige gemeentewerf) realiseren we een gymzaal met daaraan grenzend een sportveld. Als verbinding tussen schoolgebouw en gymzaal leggen we een fiets- en voetgangersbrug aan.
Nog steeds is de verwachting dat we binnen het beschikbare budget blijven.
2.10. Techniek onderwijs
De gemeente Midden-Drenthe werkt mee aan een duurzaam, dekkend en kwalitatief Sterk Techniek Onderwijs. Hiermee willen we bereiken dat er meer leerlingen voor een vervolgopleiding in de Techniek in het MBO gaan kiezen. Dat is gunstig voor de ontwikkeling van leerlingen en voor het bedrijfsleven in onze regio.
2.11. Wonen
Er wordt veel gebouwd in Midden-Drenthe. Naast nieuwbouw op uitbreidingslocaties vindt er ook veel vervangende nieuwbouw plaats, waarbij verouderde woningen plaatsmaken voor nieuwe, duurzame, vaak levensloopbestendige woningen.
Ook in de kleinere kernen is veel belangstelling voor de woningbouwkavels op de uitbreidingslocaties. Ook deze zijn bijna volgebouwd. Dit betekent dat we de komende periode als gemeente moeten gaan besluiten hoe we hiermee verder gaan. Zijn er nog uitbreidingsmogelijkheden nodig (en in welke kernen dan?) of gaan we inzetten op de bestaande voorraad en inbreidingslocaties? Dit is een vraagstuk dat ook bij de herziening van ons grondbeleid aan de orde komt.
Ondanks dat er veel gebouwd wordt is er toenemende krapte op de woningmarkt. Zo blijft de positie van starters op de koopwoningmarkt lastig. De huizenprijzen zijn gestegen en het aanbod is beperkt. De starterslening hebben we daarom verruimd, door de koopprijsgrens te verhogen naar 190.000 euro.
Ook in 2021 kunnen starters een beroep doen op de gemeente voor een starterslening bij de aankoop van hun eerste woning.
Verder merken we (vooral) in Beilen extra druk op de huurmarkt. Woningcorporatie Woonservice wil daarom tijdelijke woningen aan de voorraad toevoegen. Die zijn dan vooral bedoeld voor spoedzoekers (mensen die snel een woning nodig hebben en daar niet jaren op kunnen wachten). Samen met de corporatie gaan we hier invulling aan geven.
In 2021 gaan we ook aan de slag met de voorbereidingen voor de actualisatie van ons Woonplan.
2.12. Gebiedsvisie De Haven
Tegelijk met de plannen voor de nieuwbouw VO zijn we ook begonnen met het ontwikkelen van een visie voor het gebied De Haven.
Voor de uitvoering van het deelgebied 'herinrichting Verlengde Havenstraat' hebben wij een provinciale subsidie ontvangen. We sluiten voor de uitvoering aan bij de planning van de VO school.
We combineren de herinrichting met rioleringswerkzaamheden in deze straat. We gaan met dit werk medio 2021 beginnen.
2.13. Dorpenbeleid
De afgelopen jaren hebben we met veel partners hard gewerkt aan het voorbereiden van een vernieuwd dorpenbeleid. We werken samen met u als gemeenteraad, met de dorpsbelangenverenigingen en met het Dorpen Overleg Midden Drenthe.
Na de bespreking van de "Aanzet Dorpenbeleid" en het concept-Dorpenbeleid in de commissie verwachten we dat u nog in december 2020 het definitieve Dorpenbeleid kunt vaststellen.
2.14. Lievingerveld
Na een lange en soms spannende voorbereidingsperiode, zijn dit jaar de bouwwerkzaamheden dan echt begonnen. Ook de aanleg van wegen en nutsvoorzieningen is in de afgelopen zomer afgerond, in opdracht van de Beheersvereniging Lievingerveld.
Op dit moment wordt er volop gebouwd. Enkele tiny houses zijn al klaar én bewoond. De verkoop van kavels loopt gestaag door. De belangstelling is groot.
Het bestemmingsplan voor Lievingerveld staat maximaal 150 woningen toe. Na de afgelopen inschrijfronde zitten we precies op die 150 woningen. Om deze reden hebben we een gebied van circa 2,5 hectare nog buiten de uitgifte gelaten. Deze grond kunnen we pas uitgeven nadat het bestemmingsplan is gewijzigd. Die wijziging gaan we in 2021 in gang zetten. Uiteindelijk kunnen er dan in Lievingerveld in totaal zo’n 175 woningen komen.
2.15. Visie op Smilde
In het laatste kwartaal van dit jaar zijn we gestart met de aanbesteding van de Visie op Smilde. Eind 2020 zal er opdracht zijn verleend aan een stedenbouwkundig bureau om het proces te begeleiden en de visie op te stellen.
Dat betekent dat we in 2021 de visie op Smilde aan u kunnen aanbieden.
2.16. Centrumvisie Beilen
Met de centrumvisie voor Beilen wilt u dit centrum een stevige impuls geven. Zodat het voor ondernemers en inwoners een aantrekkelijk en vitaal centrum blijft of wordt.
Een onderdeel van het plan is het centraliseren van winkels. Vanaf oktober 2018 is daarvoor de stimuleringsregeling voor het centrum Beilen in werking. Tot nu toe hebben we vier aanvragen voor subsidie toegekend met een totaalbedrag van ruim €175.000. Daarnaast lopen er diverse gesprekken met ontwikkelaars en vastgoedeigenaren waaruit we nog aanvragen verwachten. De regeling loopt tot eind 2021.
Vanaf maart van dit jaar is aannemer Avitec bezig met de herinrichting van het centrum van Beilen. De werkzaamheden zijn in de zomer 2020 afgerond.
In 2021 pakken we het laatste project van het uitvoeringsprogramma op: de herinrichting van het gebied Ventweg-Zuid.
2.17. Centrumvisie Westerbork – structuurvisie
Ook in Westerbork is gewerkt aan een visie voor het centrum, als vervolg op het traject De Nieuwe Winkel Straat.
De Stuurgroep in dit traject heeft de centrumvisie, na een zorgvuldig proces, in september 2020 definitief vastgesteld. Daarna heeft de stuurgroep de visie aangeboden aan de gemeente.
In 2020 zal uw raad hierover een besluit nemen.
De centrumvisie levert input voor de actualisering van de Structuurvisie Westerbork. Daarmee gaan we in 2021 beginnen.
2.18. De Lindelaar Westerbork
De voorbereidende werkzaamheden voor dit project zijn in volle gang. Binnenkort leggen we het ontwerpbestemmingsplan en de doelgroepenverordening ter inzage.
Begin 2021 leggen we u deze aan u ter vaststelling voor.
We gaan dan in het 2e kwartaal 2021 starten met bouw en de uitgifte van de kavels.
Bij dit project gaan we experimenteren met de doelgroepenverordening. Daardoor kunnen de betaalbare woningen voor langere tijd voor starters beschikbaar blijven.
2.19. Woonservicezone Jade Beilen
De realisatie van de hele Woonservicezone krijgt steeds meer vorm. Er is nu gestart met de bouw van de woningen. Er komen negen levensloopbestendige huurwoningen en vier koopwoningen. De Oude Beilerkorf wordt omgebouwd tot 3 appartementen.
De woningen zullen in het 2e kwartaal van 2021 gereed zijn.
2.20. An den Boerbrink Westerbork
Deze locatie ligt in het hart van het dorp Westerbork. We vormen dat gebied om tot woongebied.
We hebben dit gebied met Hunebouw BV in eigendom en we ontwikkelen deze locatie samen. Daarbij staat kwaliteit voorop.
Het ontwerpbestemmingsplan ligt op dit moment ter inzage. We bieden u het bestemmingsplan in het 1e kwartaal van 2021 ter vaststelling aan. Dan starten we in de tweede helft van 2021 met de uitgifte van kavels.
2.21. Stroomlijnen welstandsbeleid
In een gezamenlijk traject van gemeenteraad, college en organisatie bereidt een werkgroep een voorstel voor om het welstandsbeleid te stroomlijnen.
De raadscommissie Ruimte en Groen heeft inmiddels aangegeven wat van een aantal scenario’s hun voorkeursscenario is.
Eind 2020 legt de werkgroep het rapport stroomlijnen welstandsbeleid ter vaststelling voor aan uw raad.
De uitvoering van het rapport zal dan in 2021 plaatsvinden.
2.22. Lichtmasten openbare ruimte
structureel € 50.000
De lichtmasten in de buitenruimte (onze lantarenpalen) zijn hoognodig aan vervanging toe. We gaan daar in 2021 mee beginnen. Die vervanging smeren we over een aantal jaren uit.
Voor de eerste drie jaren van die periode hebben we daarvoor € 50.000 structureel geld nodig.
2.23. Eikenprocessierups
incidenteel € 100.000
Ook in 2021 verwachten we weer meer middelen nodig te hebben voor de bestrijding van de eikenprocessierups. Op zich zelf zou dat aanleiding kunnen zijn om hier nu al structureel extra middelen voor beschikbaar te stellen. Toch kiezen we ervoor om u voor te stellen eerst nog enkele jaren de ontwikkelingen af te wachten. Daarmee ontzien we ook de beperkte structurele bestedingsruimte.
Met dit incidentele bedrag denken we tot en met 2023 voldoende middelen te hebben.
2.24. Bomenbeheer
incidenteel € 475.000
We hebben een achterstand in het bomenbeheer. Daarmee komt ook de (verkeers)veiligheid in geding.
Voor de langere termijn verwachten we daarvoor structureel extra middelen nodig te hebben. We stellen u echter voor om eerst een aantal jaren incidenteel middelen in te zetten. Om dan de stand van zaken opnieuw te beoordelen.
De nu voorgestelde € 475.000 is voldoende voor drie jaren.
2.25. Duurzaamheid
Op dit moment werken we als gemeente aan de maatschappelijke Tender voor zonneparken. Dit doen we in nauwe samenwerking met lokale stakeholders.
Verder starten we in het najaar van 2020 met de campagne groene energie voor ondernemers om zon-op-dak en kleine windmolens te stimuleren. Om kleine windmolens ook juridisch mogelijk te maken werken we aan een paraplubestemmingsplan.
Ook starten we het Koploperproject voor ondernemers in het Midden- en Kleinbedrijf die graag hun onderneming willen verduurzamen en circulair willen ondernemen.
Alle particuliere woningeigenaren hebben inmiddels een waardebon van € 50,- ontvangen voor het treffen van kleine energiebesparende maatregelen en voor het optimaal afstellen van hun cv-ketel.
Ook start er in december een gezamenlijk inkooptraject en gaat in 2021 de klusbus de wijk/het dorp in.
Samen met diverse stakeholders werken we aan een aanpak om het gebruik van lokaal geproduceerd voedsel te stimuleren en om voedselverspilling te voorkomen. In de aanpak leggen we een link met fairtrade en circulaire economie.
2.26. Afval
In 2021 bieden wij u een voorstel aan voor het nieuwe grondstoffenbeleid 2021-2025.
In 2021 gaat we voor het verwerken en vermarkten van PMD van het huidige ketenregiemodel over naar het bronscheidingsmodel (VPKT). Vanaf dat moment zijn we als gemeente alleen nog verantwoordelijk voor de inzameling van het PMD en niet langer voor het sorteren en vermarkten ervan. De kwaliteitseisen voor het PMD zijn hoog. Daarom blijven we inzetten op het verbeteren van de kwaliteit van het PMD door middel van monitoring, communicatie en handhaving.
Daarnaast blijven we inzetten op goede communicatie, een goede inzamelstructuur voor grondstoffen en het voorkomen van zwerfafval.
2.27. Dienstverlening /ICT
structureel € 460.000
incidenteel € 250.000
U heeft de laatste tijd enkele keren van ons informatie ontvangen dat we fors zullen moeten investeren in onze dienstverlening en ICT. Op 9 september 2020 heeft u daarover een korte ambtelijke presentatie gehad in de commissie Algemeen Bestuur.
Als het gaat om achterstanden zijn de website en het raadsinformatiesysteem daar belangrijke voorbeelden van. Het gaat daarbij om een omvangrijke uitdaging.
Daar komt bij dat op diverse beleidsterreinen de digitale ondersteuning achter gaat lopen. Om weer een voorbeeld te noemen: We willen als gemeente meer datagedreven werken. Dat is onder andere nodig om zicht en grip op de kosten in het sociaal domein te hebben.
Voor deze uitgaven voor Dienstverlening/ICT hebben we een globale opzet gemaakt van wat we te doen hebben. We hebben gekeken welke projecten we moeten realiseren om weer up to date te zijn met onze digitale dienstverlening. Het bedrag wat we dan nodig hebben, ligt ongeveer op het niveau van het bedrag per inwoner zoals dat ook gemiddeld te vinden is in vergelijkbare gemeenten. Om de omslag te maken is het incidentele geld nodig.
2.28. Versterking ambtelijke organisatie
structureel € 80.000
structureel pm
We zijn blij met de inzet en betrokkenheid van onze medewerkers. Veel gaat goed. Tegelijk heeft BMC niet voor niets geconstateerd dat er de afgelopen jaren een te groot beroep op de organisatie is gedaan. Daardoor is de organisatie achterop geraakt. Uiteindelijk kunnen we met de huidige middelen de bestuurlijke ambities onvoldoende waarmaken. En is er groei en ontwikkeling nodig naar een grotere professionaliteit. Daarvoor zijn op dit moment niet of nauwelijks middelen aanwezig. Nu hoeft ook niet elke verbetering geld te kosten. Maar in een aantal gevallen is dat niet te voorkomen.
Daar komt bij dat de organisatie geen vet op de botten heeft: elke tegenvaller vraagt meteen om een beroep op extra incidentele middelen. Anders leidt dat bijvoorbeeld bij het verlenen van uitkeringen of vergunningen direct tot achterstanden. De knelpuntenpot die daarvoor in 2020 en 2021 nog beschikbaar is, is daardoor volledig nodig.
Tot slot vraagt het ontwikkelen van de organisatie om voldoende budget voor scholing en training.
Over al deze ontwikkelingen heeft de algemeen directeur recent in het seniorenconvent met de fractievoorzitters op een constructieve kunnen spreken.
De eerste stappen zetten we door extra te investeren in informatisering en dienstverlening en in de uitvoering van de WMO en de Jeugdhulp. Een eerste globale inschatting duidt daarnaast op een structurele behoefte voor de hele organisatie van in totaal ongeveer € 1 miljoen in de komende jaren.
In de tweede helft van 2020 is het management van de organisatie bezig met de strategische personeelsplanning. Eind 2020, begin 2021 verwachten wij daarvan de resultaten te zien.
We stellen u op dit moment daarom alleen voor om een bedrag van € 80.000 structureel als opleidingsbudget beschikbaar te stellen. Begin 2021 komen we dan met voorstellen voor de andere onderdelen: de knelpuntenpot, de strategische kracht van de organisatie en de verdere uitvoering van de strategische personeelsplanning.
2.29. Overige
structureel € 25.000
incidenteel € 20.000
Daarnaast zijn er nog enkele kleinere uitgaven die we als gemeente de komende tijd doen. Die betreffen het beleid voor woonwagens op de locatie Beilen, een BTW-betaling voor de Harm Smeengeschool en het vervangen van de lift in De Peppel.
2.30. Wijkverbetering
structureel - € 25.000
In het uitvoeringsprogramma gingen we nog uit van twee wijkverbeteringsprojecten in deze raadsperiode. Inmiddels is duidelijk dat we het bij één zo’n project houden. Niet alleen omdat het project in Westerbork arbeidsintensief is. Maar ook omdat er voor Smilde en Hooghalen dorpsvisies ontwikkeld worden. Aansluitend op het maken van die visies kan er aanleiding zijn daarvoor ook investeringen te doen die het zelfde karakter dragen als wijkverbeteringsprojecten.
Door nu één wijkverbeteringsproject te laten vervallen, ontstaat er een structureel voordeel van € 25.000.