1. Inleiding
In dit hoofdstuk vatten we de Perspectiefbrief 2021 samen. Daarmee raken we alle ontwikkelingen die nog steeds actueel zijn.
Op het moment dat we deze brief schrijven, zitten we al weer in de tweede coronagolf – met alle onzekerheden die daarbij horen.
2. Directe gevolgen coronacrisis
De coronacrisis raakt direct onze gemeentebegroting. Bijvoorbeeld doordat we extra inzet moeten doen op handhaving. Zoals het nu lijkt, kunnen we die uitgaven met de rijksvergoedingen die er tegenover staan, binnen onze begroting opvangen.
We houden via de voor- en najaarsnota ook in 2021 de vinger aan de pols.
3. Herverdeling Gemeentefonds
De herverdeling van het Gemeentefonds staat nog steeds gepland voor 2022. Maar helemaal zeker is het nog niet: zowel de ingangsdatum als de financiële effecten kunnen nog veranderen. Vanwege die onzekerheid, hebben we deze ontwikkeling nog niet in cijfers verwerkt in de meerjarenraming. Een somber scenario leidt voor onze gemeente tot een structureel nadeel van € 1,5 miljoen.
4. Lange termijngevolgen coronacrisis
Op de lange termijn zijn de effecten van de coronacrisis moeilijk in te schatten. Maar algemeen is de veronderstelling dat die effecten er gedurende een aantal jaren zullen zijn.
Dat kan op verschillende manieren zichtbaar worden. Bijvoorbeeld in lagere Rijksuitgaven en daardoor minder inkomsten voor gemeenten uit het Gemeentefonds. Tegelijk: het Rijk is niet van plan op korte termijn te gaan bezuinigen om het fors gestegen begrotingstekort terug te brengen.
De gevolgen kunnen ook zichtbaar worden in meer uitkeringskosten, meer schuldhulp e.d.
Ook deze gevolgen voor de langere termijn hebben we vanwege de grote onzekerheid nog niet in onze ramingen kunnen verwerken.
5. Andere onzekerheden
Daarnaast hebben we te maken met in elk geval nog twee grote financiële onzekerheden.
In de eerste plaats gaat het om de ontwikkelingen in het sociaal domein en dan vooral in de Jeugdhulp en de WMO. Die ontwikkelingen hebben we in onze ramingen meegenomen en daarvoor zetten we een belangrijk deel van onze structurele ruimte in.
In de tweede plaats gaat het om de effecten van de Brexit, met of zonder deal. Ook die effecten vallen in redelijkheid niet in onze ramingen te verwerken. Daarbij doelen we op het verwachte negatieve effect op onze economie in het algemeen. Wat dan weer kan doorwerken in groeicijfers, Rijksuitgaven en het Gemeentefonds.
6. Acties gemeenten
Al deze onzekerheden hebben er ook toe geleid dat gemeenten naar het Rijk toe in het geweer komen. De druk vanuit gemeenten op de VNG en via de VNG op het Rijk neemt toe: gemeenten vragen structureel meer geld om hun basistaken te kunnen blijven uitvoeren.
Het lijkt ons bijna onvermijdelijk dat het Rijk over de brug komt. Maar hoe en met hoeveel valt niet te voorspellen.